Przyjęto program naprawczy Powiatu Sulęcińskiego

Burzliwie zakończyła się dyskusja nad przyjęciem programu naprawczego Powiatu Sulęcińskiego podczas XIII sesji Rady Powiatu, która odbyła się 31sierpnia 2015 r.

Dyskusja nad planem naprawczym znalazła się w III punkcie porządku obrad XIII sesji Rady Powiatu. Program w formie załącznika do uchwały składał się zasadniczo z analizy sytuacji finansowej powiatu, planu przedsięwzięć naprawczych, restrukturyzacji zadłużenia, przewidywanych efektów działań oraz wieloletniej prognozy finansowej. Regionalna Izba Obrachunkowa w Zielonej Górze, według słów skarbnik powiatu Anny Kulczyńskiej, wyraziła zgodę na taki kształt programu nanosząc nań nieliczne zmiany, głównie językowe.

Radny Stanisław Kubiak skupił się na kwestii restrukturyzacji długu, pytając Zarząd Powiatu jakie inne metody finansowania zadłużenia rozpatrywano. Starosta sulęciński Patryk Lewicki odpowiedział, że zdaniem Zarządu, metoda subrogacji jest jedyną możliwością w tej sytuacji, natomiast skarbnik dodała, iż inne sposoby były również brane pod uwagę. Według radnego Kubiaka było co najmniej 5 innych sposobów restrukturyzacji długu, a subrogacja jego całości niesie ze sobą niebezpieczeństwo zbyt wysokich odsetek, których powiat może nie być w stanie spłacać i takie ryzyko winno być brane pod uwagę. Ponownie podkreślił, że oprocentowanie kredytów i obligacji komunalnych, składających się na całość długu, jest bardzo korzystne i niekoniecznie trzeba obejmować wszystko subrogacją, która tak korzystnych warunków obsługi nie będzie miała.

Kwestię oszczędności poruszył radny Adam Basiński, który zaproponował aby pensje starosty, wicestarosty oraz etatowego członka Zarządu obniżyć o 5% całości wynagrodzenia, nie zaś jak zapisano w programie naprawczym, wyłącznie od dodatku specjalnego. Sam uznał, że oszczędności z tego zapisu nie będą znaczące, jednak symbolicznie wykaże dobrą wolę Zarządu. Radny Andrzej Żelechowski zaapelował, aby nie karać obecnego Zarządu za błędy poprzedników. Następnie przystąpiono do głosowania nad wnioskiem. 6 radnych zgodziło się na taką zmianę zapisu, 5 było przeciw, 4 się wstrzymało, co oznaczało że propozycja radnego Basińskiego znalazła się w projekcie uchwały.

Kontrowersja za kontrowersją

Wkrótce po głosowaniu głos zabrał radny Franciszek Jamniuk, który zarzucił, że poprzedni włodarze zadłużyli powiat, a obecnie utrudniają zamknięcie dyskusji nad programem naprawczym (Adam Basiński i Stanisław Kubiak pełnili wcześniej funkcję starosty sulęcińskiego – przyp. red.). Złożył wniosek o zakończenie debaty w tym temacie, co wzbudziło oburzenie wśród części radnych, iż próbuje się krępować swobodę wypowiedzi. Przewodniczący Rady Tadeusz Dąbroś był jednak zobowiązany poddać wniosek pod głosowanie. Po przeliczeniu głosów okazało się, że wniosek upadł – za kontynuowaniem opowiedziało się 7 radnych, 6 było przeciw, a 2 się wstrzymało. Kilkoro radnych podniosło, że głosy zostały błędnie policzone i należy dokonać reasumpcji głosowania, co też uczyniono. Po ponownym głosowaniu okazało się, że wniosek o zakończenie debaty przeszedł ośmioma głosami przy siedmiu przeciwnych. Będąc na sali obrad podczas głosowania nie byłem w stanie stwierdzić, czy rzeczywiście, jak zarzucali radni opozycyjni, dwie osoby zmieniły swoje głosy (co jest niedopuszczalne), czy też faktycznie liczący głosy nie zauważył ich podniesionych rąk.

Stanisław Kubiak złożył oświadczenie do protokołu, w którym wygłosił zdanie, że Rada Powiatu decydując się na reasumpcję głosowania złamała prawo. W wyniku głosowania nie mógł zgłosić wniosków do programu naprawczego, a „zamykanie ust” w tak ważnej sprawie jest łamaniem zasad demokracji. Obecny na sesji radca prawny Marcin Kurczyna, na wniosek radnego Tomasz Prozorowicza wyraził opinię, iż reasumpcja głosowania była konieczna, gdyż popełniono błąd w liczeniu.

Po przerwie zarządzonej przez przewodniczącego, która znacznie się wydłużyła w wyniku nieobecności większości radnych, zostało przeprowadzone głosowanie nad projektem uchwały ze zmianą w obniżce pensji Zarządu Powiatu. Wynik był niespodziewany – nikt z radnych nie poparł takiego projektu, jedna osoba wstrzymała się od głosu. Starosta złożył wniosek o włączenie do porządku obrad nowego projektu uchwały w sprawie przyjęcia programu naprawczego.

Nowy – stary projekt

Rada włączyła nowy punkt do porządku obrad dziewięcioma głosami, przy czterech przeciwnych i jednym wstrzymującym się. Po odczytaniu projektu przez skarbnika powiatu, Stanisław Kubiak stwierdził, że jest to projekt przedstawiony na początku obrad i takowego nie można głosować na tej samej sesji. Starosta przyznał, że jest to ten sam projekt, który jednak nie był wcześniej poddany głosowaniu.

Atmosfera nadal była napięta, szczególnie kiedy radny Basiński zgłosił wniosek o obniżkę wynagrodzenia Zarządu Powiatu, tym razem o 4%. Wicestarosta Michał Deptuch stwierdził, że ma miejsce manipulacja radnymi, a program naprawczy musi być przyjęty na tej sesji, ponieważ w przeciwnym wypadku przekroczony zostanie termin i RIO narzuci powiatowi swój plan. Tadeusz Dąbroś zarządził, że najpierw będą zbierane kolejne wnioski radnych, a głosowane później jeden po drugim oraz, że dopuści do głosu w dyskusji tylko 3 osoby. Stanisław Kubiak, po dłuższej wymianie zdań z prezesem zarządu AESCO Group Mariuszem Gołaszewskim na temat prognozowanych kosztów obsługi subrogacji zadłużenia powiatu, złożył wniosek o objęcie restrukturyzacją jedynie kredytu w Banku Ochrony Środowiska z 2011 r., a natomiast kredyt w Banku Gospodarstwa Krajowego i emisję obligacji spłacać zgodnie z dotychczasowym harmonogramem. Jako trzeci w dyskusji zgłosił się radny Żelechowski, którego zdaniem spłata odsetek od subrogacji nie będzie problemem i jest to sprawa drugorzędna.

Przystąpiono do głosowania nad wnioskami radnych Basińskiego i Kubiaka. Oba upadły. Przewodniczący Rady nie zezwolił, jak zapowiedział wcześniej, nikomu więcej zabrać głosu. Odbyło się ostateczne głosowanie projektu uchwały złożonego przez Zarząd Powiatu. Za przyjęciem ręce podniosło 8 radnych, przeciw było 5, natomiast 2 wstrzymało się od głosu. Nowy-stary projekt uchwały wszedł w życie.

Główne założenia programu naprawczego

Przyjęty Program obejmuje lata 2015-2017 i składa się z części analizującej stan finansów powiatu, następnie przechodzi do harmonogramu działań naprawczych, a kończy się Wieloletnią Prognozą Finansową. Obecnie całkowity dług powiatu wynosi 16 860 000,00 zł, co stanowi 46,26% planowanych dochodów budżetu w 2015 r. Problemem jest nie tylko wielkość zadłużenia, ale również rozłożenie rat jego spłaty, które ma powodować przekroczenie tzw. indywidualnego wskaźnika spłat, wynikającego z art. 243 ustawy o finansach publicznych. Powiat sulęciński ma przekroczyć ten wskaźnik już w 2016 r., a to znów może powodować narzucenie budżetu przez Regionalną Izbę Obrachunkową.

Oszczędności i planowane redukcje etatów

Na program naprawczy oprócz objęcia subrogacją całości zadłużenia powiatu składa się szereg oszczędności, w tym przede wszystkim na remonty i inwestycje (z wyłączeniem finansowanych ze środków zewnętrznych) oraz redukcja wydatków na wynagrodzenia w Starostwie Powiatowym oraz jednostkach organizacyjnych wykonujących zadania powiatu. Oszczędności mają objąć również redukcję etatów. Planowane są m.in. likwidacje etatów sprzątaczki w Zespole Szkół Licealnych i Zawodowych oraz Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym, referenta w I Liceum Ogólnokształcącym i pośrednika pracy w Powiatowym Urzędzie Pracy. W Poradni Psychologicznej i Pedagogicznej o ¾ zmniejszy się etat logopedy. W samym Starostwie, po pewnych roszadach i likwidacjach stanowisk, ubędzie 4,4 etatu. Ponadto, o czym była mowa wcześniej, wynagrodzenia starosty, wicestarosty i etatowego członka zarządu oraz kadry kierowniczej urzędu ulegną zmniejszeniu o 5 % dodatku specjalnego. Dodatkowo zaproponuje się zmniejszenie diet radnych o wartość 5%. Zaplanowane oszczędności w ramach ograniczenia wydatków bieżących mają skutkować łączną kwotą 809 117,94 zł, z czego oszczędności na wynagrodzeniach mają wynieść 458 386,98 zł, a pozostałe proponowane oszczędności – 350 730,96 zł.

Restrukturyzacja zadłużenia

Subrogacja ma objąć całość długu powiatu, a jej celem jest wydłużenie czasu spłaty zobowiązań, aby nie został przekroczony indywidualny wskaźnik spłat, o którym wspomniałem wyżej. Czas spłat ma zostać wydłużony co najmniej do roku 2030, podczas gdy w chwili obecnej zadłużenie miało zostać spłacone do 2024 r. Wyłoniony w drodze zamówienia publicznego podmiot miałby wykupić dług powiatu, co nie spowoduje zaciągnięcia kolejnego zobowiązania, gdyż nie wystąpią dodatkowe przychody i rozchody (podmiot, bowiem, dokonałby wpłaty bezpośrednio na konta dotychczasowych wierzycieli, z pominięciem powiatu). Zabezpieczeniem operacji ma być weksel in blanco wraz z deklaracją wekslową. Program przedstawia kilka wariantów wielkości odsetek od subrogacji. Biorąc pod uwagę obecną stawkę WIBOR, oscylującą w granicach 1,7%, całkowita wartość odsetek przy 2% marży nowego wierzyciela może wynieść 7 030 200,00 zł. Gdyby WIBOR rósł w kolejnych latach, przy takiej samej marży, odsetki mogłyby wynieść ponad 10 milionów złotych. Oczywiście marża będzie stała, a jej wartość przedstawią oferenci podczas procedury zamówienia publicznego. Niepokojące może okazać się założenie Programu, w którym wartość rat spłacanych w kolejnych latach jest rosnąca. Wychodzimy od wartości 20 000,00 zł w roku 2016, a kończymy kwotą 2 100 000,00 zł w 2030 r. Owszem, jest to prognoza, jednak można odnieść wrażenie, że problem odkłada się na później.

Zainteresowanych szczegółowymi danymi zawartymi w programie naprawczym zachęcam do przeczytania jego treści, opublikowanej w Biuletynie Informacji Publicznej Starostwa: http://bip.powiatsulecinski.pl/akty/48/2703/w_sprawie_przyjecia_programu_naprawczego_dla_Powiatu_Sulecinskiego_na_lata_2015-2016/.

Na efekty obowiązywania programu naprawczego przyjdzie nam jeszcze poczekać. W pierwszej kolejności zapewne okaże się jaki podmiot przejmie długi powiatu w drodze subrogacji. Widoczne będą zapewne dość szybko oszczędności Powiatu, szczególnie te remontowe i inwestycyjne. Niektórzy mieszkańcy odczują redukcję etatów w Starostwie i jego podmiotach – bezpośrednio, a także pośrednio. Kolejne efekty mogą być widoczne dopiero za kilka lub nawet kilkanaście lat.

Grzegorz Tyliszczak